O Nazarene, lux Bethlem, verbum Patris,

quem partus alvi virginalis protulit,

adesto castis Christe parsimoniis,

festumque nostrum rex serenus adspice,

  5ieiuniorum dum litamus victimam.

Nil hoc profecto purius mysterio,

quo fibra cordis expiatur uvidi,

intemperata quo domantur viscera,

arvina putrem ne resudans crapulam

  10obstrangulatae mentis ingenium premat.

Hinc subiugatur luxus et turpis gula,

vini atque somni degener socordia,

libido sordens, inverecundus lepos,

variaeque pestes languidorum sensuum

  15parcam subactae disciplinam sentiunt.

Nam si licenter diffluens potu et cibo

ieiuna rite membra non coerceas,

sequitur frequenti marcida oblectamine

scintilla mentis ut tepescat nobilis,

  20animusque pigris stertat in praecordiis.

Frenentur ergo corporum cupidines,

detersa et intus emicet prudentia:

sic excitato perspicax acumine

liberque flatu laxiore spiritus

  25rerum parentem rectius precabitur.

Elia tali crevit observantia,

vetus sacerdos, ruris hospes aridi:

fragore ab omni quem remotum et segregem

sprevisse tradunt criminum frequentiam,

  30casto fruentem syrtium silentio.

Sed mox in auras igneis iugalibus

curruque raptus evolavit praepete,

ne de propinquo sordium contagio

dirus quietum mundus adflaret virum,

  35olim probatis inclitum ieiuniis.

Non ante caeli principem septemplicis

Moyses tremendi fidus interpres throni

potuit videre, quam decem recursibus

quater volutis sol peragrans sidera

  40omni carentem cerneret substantia.

Victus precanti solus in lacrimis fuit:

nam flendo pernox inrigatum pulverem

humi madentis ore pressit cernuo,

donec loquentis voce praestrictus Dei

  45expavit ignem non ferendum visibus.

Ioannis huius artis hand minus potens,

Dei perennis praecucurrit filium,

curvos viarum qui retorsit tramites

et flexuosa conrigens dispendia

  50dedit sequendam calle recto lineam.

Hanc obsequelam praeparabat nuntius

mox adfuturo construens iter Deo,

clivosa planis, confragosa ut lenibus

converterentur, neve quidquam devium

  55inlapsa terris inveniret veritas.

Non usitatis ortus his natalibus

oblita lactis iam vieto in pectore

matris tetendit serus infans ubera:

nec ante partu de senili effusus est,

  60quam praedicaret virginem plenam Deo.

Post in patentes ille solitudines

amictus hirtis bestiarum pellibus

setisve tectus hispida et lanugine

secessit, horrens inquinari et pollui

  65contaminatis oppidorum moribus.

Illic dicata parcus abstinentia

potum cibumque vir severae industriae

in usque serum respuebat vesperum,

parvum locustis et favorum agrestium

  70liquore pastum corpori suetus dare.

Hortator ille primus et doctor novae

fuit salutis, nam sacrato in flumine

veterum piatas lavit errorum notas:

sed tincta postquam membra defaecaverat,

  75caelo refulgens influebat spiritus.

Hoc ex lavacro labe dempta criminum

ibant renati non secus, quam si rudis

auri recocta vena pulchrum splendeat,

micet metalli sive lux argentei,

  80sudum polito praenitens purgamine.

Referre prisci stemma mine ieiunii

libet fideli proditum volumine,

ut diruendae civitatis incolis

fulmen benigni mansuefactum Patris

  85pie repressis ignibus pepercerit.

Gens insolenti praepotens iactantia

pollebat olim, quam fluentem nequiter

conrupta vulgo solverat lascivia,

et inde bruto contumax fastidio

  90cultum superni negligebat numinis.

Offensa tandem iugis indulgentiae

censura iustis excitatur motibus,

dextram perarmat rhompheali incendio

nimbos crepantes et fragosos turbines

  95vibrans tonantum nube flammarum quatit.

Sed paenitendi dum datur diecula,

si forte vellent inprobam libidinem

veteresque nugas condomare ac frangere,

suspendit ictum terror exorabilis

  100paullumque dicta substitit sententia.

Ionam prophetam mitis ultor excitat,

paenae inminentis iret ut praenuntius,

sed nosset ille qui minacem iudicem

servare malle, quam ferire ac plectere,

  105tectam latenter vertit in Tharsos fugam.

Celsam paratis pontibus scandit ratem,

udo revincta fune puppis solvitur,

itur per altum, fit procellosum mare:

tum causa tanti quaeritur periculi,

  110sors in fugacem missa vatem decidit.

Iussus perire solus e cunctis reus,

cuius voluta crimen urna expresserat,

praeceps rotatur et profundo inmergitur:

exceptus inde beluinis faucibus

  115alvi capacis vivus hauritur specu.

      *       *       *       *       *

Intactus exin tertiae noctis vice

monstri vomentis pellitur singultibus,

qua murmuranti fine fluctus frangitur,

salsosque candens spuma tundit pumices,

  130ructatus exit seque servatum stupet.

In Ninivitas se coactus percito

gressu reflectit, quos ut increpaverat

pudenda censor inputans opprobria;

Inpendet, inquit, ira summi vindicis,

  135urbemque flamma mox cremabit, credite.

Apicem deinceps ardui montis petit

visurus inde conglobatum turbidae

fumum ruinae cladis et dirae struem,

tectus flagellis multinodis germinis,

  140nato et repente perfruens umbraculo.

Sed maesta postquam civitas vulnus novi

hausit doloris, heu supremum palpitat:

cursant per ampla congregatim moenia

plebs et senatus, omnis aetas civium,

  145pallens iuventus, eiulantes feminae.

Placet frementem publicis ieiuniis

placare Christum, mos edendi spernitur,

glaucos amictus induit monilibus

matrona demptis, proque gemma et serico

  150crinem fluentem sordidus spargit cinis.

Squalent recincta veste bullati patres,

setasque plangens turba sumit textiles,

inpexa villis virgo bestialibus

nigrante vultum contegit velamine,

  155iacens arenis et puer provolvitur.

Rex ipse Coos aestuantem murices

laenam revulsa dissipabat fibula,

gemmas virentes et lapillos sutiles,

insigne frontis exuebat vinculum

  160turpi capillos inpeditus pulvere.

Nullus bibendi, nemo vescendi memor,

ieiuna mensas pubis omnis liquerat,

quin et negato lacte vagientium

fletu madescunt parvulorum cunulae,

  165sucum papillae parca nutrix derogat.

Greges et ipsos claudit armentalium

sollers virorum cura, ne vagum pecus

contingat ore rorulenta gramina,

potum strepentis neve fontis hauriant,

  170vacuis querelae personant praesepibus.

Mollitus his et talibus brevem Deus

iram refrenat temperans oraculum

prosper sinistrum, prona nam clementia

haud difficulter supplicem mortalium

  175solvit reatum fitque fautrix flentium.

Sed cur vetustae gentis exemplum oquor?

pridem caducis cum gravatus artubus

Iesus dicato corde ieiunaverit,

praenuncupatus ore qui prophetico

  180Emanuel est, sive NOBISCUM DEUS.

Qui corpus istud molle naturaliter

captumque laxo sub voluptatum iugo

virtutis arta lege fecit liberum:

emancipator servientis plasmatis

  185regnantis ante victor et cupidinis.

Inhospitali namque secretus loco

quinis diebus octies labentibus

nullam ciborum vindicavit gratiam,

firmans salubri scilicet ieiunio

  190vas adpetendis inbecillum gaudiis.

Miratus hostis posse limum tabidum

tantum laboris sustinere ac perpeti,

explorat arte sciscitator callida,

Deusne membris sit receptus terreis,

  195sed increpata fraude post tergum ruit.

Hoc nos sequamur quisque nunc pro viribus,

quod consecrati tu magister dogmatis

tuis dedisti Christe sectatoribus,

ut, cum vorandi vicerit libidinem,

  200late triumphet inperator spiritus.

Hoc est, quod atri livor hostis invidet,

mundi polique quod gubernator probat,

altaris aram quod facit placabilem,

quod dormientis excitat cordis fidem,

  205quod limat aegram pectoris rubiginem.

Perfusa non sic amne flamma extinguitur,

nec sic calente sole tabescunt nives,

ut turbidarum scabra culparum seges

vanescit almo trita sub ieiunio,

  210si blanda semper misceatur largitas.

Est quippe et illud grande virtutis genus

operire nudos, indigentes pascere,

opem benignam ferre supplicantibus,

unam paremque sortis humanae vicem

  215inter potentes atque egenos ducere.

Satis beatus quisque dextram porrigit,

laudis rapacem, prodigam pecuniae,

cuius sinistra dulce factum nesciat:

illum perennes protinus conplent opes,

  220ditatque fructus faenerantem centuplex.