. . . nisi quoniam auctoritas divini verbi ad suscipiendum hominem interim conquiescens nec se suis viribus exercens, deiicit se ad tempus atque deponit, dum hominem fert, quem suscepit: 1
. . . si quis hoc fecisset, non offerretur pro eo nec sacrificium pro dormitione eius celebraretur: 1
. . . ut in semetipso concordiam confibularet terrenorum pariter atque cælestium, dum utriusque partis in se connectens pignora et deum homini et hominem deo copularet, ut merito filius dei per assumptionem carnis filius hominis et filius hominis per receptionem dei verbi filius dei effici possit: 1
. . . ut neque homo Christo subtrahatur, neque divinitas negetur . . . utrumque in Christo confoederatum est, utrumque coniunctum est et utrumque connexum est . . . pignerata in illo divinitatis et humilitatis videtur esse concordia . . . qui mediator dei et hominum effectus exprimitur, in se deum et hominem sociasse reperitur . . . nos sermonem dei scimus indutum carnis substantiam . . . lavit substantiam corporis et materiam carnis abluens, ex parte suscepti hominis, passione: 1
Adhuc manifestavit oportere nos cum vocatione (i.e.: 1
Aguntur præterea per Græcias certis in locis concilia ex universis ecclesiis, per quæ et altiora quæque in commune tractantur, et ipsa repræsentatio totius nominis Christiani magna veneratione celebratur.: 1
Alias autem esset nostrum insensatum bonum, quod esset inexercitatum. Sed et videre non tantum nobis esset desiderabile, nisi cognovissemus quantum esset malum non videre; et bene valere autem male valentis experientia honorabilius efficit, et lucem tenebrarum comparatio et vitam mortis. Sic et cœleste regnum honorabilius est his qui cognoverunt terrenum.: 1
Austero dei præcepto miscent seniores aquatam traditionem: 1
Bene quod idem veniet de cælis qui est passus . . . et agnoscent qui eum confixerunt, utique ipsam carnem in quam sævierunt, sine qua nec ipse esse poterit et agnosci: 1
Calicis aut panis nostri aliquid decuti in terram anxie patimur: 1
Carnem et spiritum iam in semetipso Christus fœderavit, sponsam sponso et sponsum sponsæ comparavit. Nam et si animam quis contenderit sponsam, vel dotis nomine sequetur animam caro . . . Caro est sponsa, quæ in Christo spiritum sponsum per sanguinem pacta est: 1
Certe sacerdotes sumus a Christo vocati, monogamiæ debitores, ex pristina dei lege, quæ nos tunc in suis sacerdotibus prophetavit.: 1
Certum est, quippe quod præfinito aliquo apud se numero creaturas fecit: non enim, ut quidam volunt, finem putandum est non habere creaturas; quia ubi finis non est, nec comprehensio ulla nec circumscriptio esse potest. Quod si fuerit utique nec contineri vel dispensari a deo, quæ facta sunt, poterunt. Naturaliter nempe quicquid infinitum fuerit, et incomprehensibile erit.: 1
Ceterum manente forma regulæ fidei in suo ordine quantumlibet quæras, et tractes, et omnem libidinem curiositatis effundas, si quid tibi videtur vel ambiguitate pendere vel obscuritate obumbrari: 1
Ceterum manente forma regulæ in suo ordine quantumlibet quæras at tractes.: 1
Character corporis Christi secundum successiones episcoporum, quibus apostoli eam quæ in unoquoque loco est ecclesiam tradiderunt, quæ pervenit usque ad nos, etc.: 1
Christus dicit ad apostolos ac per hoc ad omnes præpositos, qui apostolis vicaria ordinatione succedunt: qui audit vos me audit.: 1
Christus ex verbi et carnis coniunctione concretus: 1
Christus libertatem hominibus restauravit et attribuit incorruptelæ hæreditatem.: 1
Christus naturalia legis (which are summed up in the commandment of love) extendit et implevit . . . plenitudo et extensio . . . necesse fuit, auferri quidem vincula servitutis, superextendi vero decreta libertatis: 1
Christus prædicavit novam legem et novam promissionem regni cœlorum: 1
Constat omnem doctrinam quæ cum ecclesiis apostolicis matricibus et originalibus fidei conspiret veritati deputandam, id sine dubio tenentem quod ecclesiæ ab apostolis, apostoli a Christo, Christus a deo accepit.: 1
Cornelius sedit intrepidus Romæ in sacerdotali cathedra eo tempore: cum tyrannus infestus sacerdotibus dei fanda adque infanda comminaretur, cum multo patientius et tolerabilius audiret levari adversus se æmulum principem quam constitui Romæ dei sacerdotem.: 1
Creator Christum, sermonem suum, intuens hominem futurum, Faciamus, inquit, hominem ad imaginem et similitudinem nostram: 1
Crucifixus est dei filius, non pudet quia pudendum est; et mortuus est dei filius, prorsus credibile est, quia ineptum est; et sepultus resurrexit, certum est, quia impossibile est: 1
Cum aquam ingressi Christianam fidem in legis suæ verba profitemur, renuntiasse nos diabolo et pompæ et angelis eius ore nostro contestamur.: 1
Cum autem ad eam iterum traditionem, quæ est ab apostolis, quæ per successiones presbyterorum in ecclesiis custoditur, provocamus eos, etc.: 1
Cum perceperunt eam quæ ab eo est libertatem et participant visionem eius et audierunt sermones eius et fruiti sunt muneribus ab eo, non iam requiretur, quid novius attulit rex super eos, qui annuntiaverunt advenum eius . . . Semetipsum enim attulit et ea quæ prædicta sunt bona.: 1
Cunctatio baptismi utilior est, præcipue circa parvulos. Quid enim necesse, sponsores etiam periculo ingeri . . . veniant ergo parvuli, dum adolescunt; veniant dum discunt, dum quo veniant docentur; fiant Christiani, cum Christum nosse potuerint. Quid festinat innocens ætas ad remissionem peccatorum? Cautius agetur in sæcularibus, ut cui substantia terrena non creditur, divina credatur . . . Si qui pondus intelligant baptismi, magis timebunt consecutionem quam dilationem.: 1
Curavit desuper et ab exordio consuevit thronus apostolicus iniqua perferentes defensare et eos qui in evitabiles factiones inciderunt, adiuvare et humi iacentes erigere, secundum possibilitatem, quam habetis; causa autem rei, quod sensum rectum tenetis et inconcussam servatis erga dominum nostrum Iesum Christum fidem, nec non etiam indissimulatam universis fratribus et omnibus in nomine Christi vocatis tribuitis caritatem, etc.: 1
De episcopis peregrinis, qui in urbem solent venire, placuit iis locum dari ut offerant.: 1
De his quidem delictis, de quibus ipsæ scripturæ increpant patriarchas et prophetas, nos non oportere exprobare eis . . . de quibus autem scripturæ non increpant (scil. delictis), sed simpliciter sunt posits, nos non debere fieri accusatores, sed typum quærere.: 1
De tua nunc sententia quæro, unde hoc ius ecclesiæ usurpes. Si quia dixerit Petro dominus: Super hanc petram ædificabo ecclesiam meam, tibi dedi claves regni cælestis, vel, Quæcumque alligaveris vel solveris in terra, erunt alligata vel soluta in cœlis, id circo præsumis et ad te derivasse solvendi et alligandi potestatem?: 1
Decalogum si quis non fecerit, non habet salutem: 1
Dei nomen quasi naturale divinitatis potest in omnes communicari quibus divinitas vindicatur.: 1
Dei spiritus et dei sermo et dei ratio, sermo rationis et ratio sermonis et spiritus, utrumque Iesus Christus.: 1
Dei verbum unigenitus, qui semper humano generi adest, unitus et consparsus suo plasmati secundum placitum patris et caro factus, ipse est Iesus Christus dominus noster . . . unus Iesus Christus, veniens per universam dispositionem et omnia in semetipsum recapitulans. In omnibus autem est et homo plasmatio dei, et hominem ergo in semetipsum recapitulans est, invisibilis visibilis factus, et incomprehensibilis factus comprehensibilis, et impassibilis passibilis, et verbum homo, universa in semetipsum recapitulans . . . in semetipsum primatum assumens . . . universa attrahat ad semetipsum apto in tempore.: 1
Deus stetit in synagoga deorum . . . de patre et filio et de his, qui adoptionem perceperunt, dicit: hi autem sunt ecclesia. Hæc enim est synagoga dei: 1
Dicemus autem adversus eos: utramne hi omnes qui prædicti sunt, cum quibus eadem dicentes arguimini (Scil. “ye Gnostics with the philosophers”), cognoverunt veritatem aut non cognoverunt? Et si quidem cognoverunt, superflua est salvatoris in hunc mundum descensio. Ut (lege “ad”) quid enim descendebat?: 1
Dilectionis merito anima Christi cum verbo dei Christus efficitur.: 1
Dum enim putas, omnes abs te abstineri posse, solum te ab omnibus abstinuisti.: 1
Eas ego acclesias proposui, quas et ipsi apostoli vel apostolici viri condiderunt, et puto ante quosdam: 1
Ecclesiæ, quæ licet nullum ex apostolis auctorem suum proferant, ut multo posteriores, tamen in eadem fide conspirantes non minus apostolicæ deputantur pro consanguinitate doctrinæ.: 1
Ego non ad scripturas provocandum est nec in his constituendum certamen, in quibus aut nulla aut incerta victoria est aut parum certa.: 1
Ego puto, quod et post resurrectionem ex mortuis indigeamus sacramento eluente nos atque purgante: 1
Est ergo deus pater omnium institutor et creator, solus originem nesciens(!), invisibilis, immensus, immortalis, æternus, unus deus(!), . . . ex quo quando ipse voluit, sermo filius natus est, qui non in sono percussi aëris aut tono coactæ de visceribus vocis accipitur, sed in substantia prolatæ a deo virtutis agnoscitur, cuius sacræ et divinæ nativitatis arcana nec apostolus didicit . . . , filio soli nota sunt, qui patris secreta cognovit. Hic ergo cum sit genitus a patre, semper est in patre. Semper autem sic dico, ut non innatum, sed natum probem; sed qui ante omne tempus est, semper in patre fuisse discendus est, nec enim tempus illi assignari potest, qui ante tempus est; semper enim in patre, ne pater non semper sit pater: quia et pater illum etiam præcedit, quod necesse est, prior sit qua pater sit. Quoniam antecedat necesse est eum, qui habet originem, ille qui originem nescit. Simul ut hic minor sit, dum in illo esse se scit habens originem quia nascitur, et per patrem quamvis originem habet qua nascitur, vicinus in nativitate, dum ex eo patre, qui solus originem non habet, nascitur . . . , substantia scilicet divina, cuius nomen est verbum . . . , deus utique procedens ex deo secundam personam efficiens, sed non eripiens illud patri quod unus est deus . . . Cuius sic divinitas traditur, ut non aut dissonantia aut inæqualitate divinitatis duos deos reddidisse videatur . . . Dum huic, qui est deus, omnia substrata traduntur et cuncta sibi subiecta filius accepta refert patri, totam divinitatis auctoritatem rursus patri remittit, unus deus ostenditur verus et æternus pater, a quo solo hæc vis divinitatis emissa, etiam in filium tradita et directa rursus per substantiæ communionem ad patrem revolvitur.: 1
Est hæc trium distinctio personarum in patre et filio et spiritu sancto, quæ ad pluralem puteorum numerum revocatur. Sed horum puteorum unum est fous. Una enim substantia est et natura trinitatis.: 1
Et non tantum in operibus, sed etiam in fide, liberum et suæ potestatis arbitrium hominis servavit (that is, respected) dominus, dicens: Secundum fidem tuam fiat tibi.: 1
Et nos autem sermoni atque rationi itemque virtuti, per quæ omnia molitum deum ediximus, propriam substantiam spiritum inscribimus, cui et sermo insit pronuntianti et ratio adsit disponenti et virtus præsit perficienti. Hunc ex deo prolatum didicimus et prolatione generatum et idcirco filium dei et deum dictum ex unitate substantiæ, nam et deus spiritus (that is, the antemundane Logos is the Son of God). Et cum radius ex sole porrigitur, portio ex summa; sed sol erit in radio, quia solis est radius nec separator substantia sed extenditur (cf. adv. Prax. 8). Ita de spiritu spiritus et deo deus ut lumen de lumine accensum. Manet integra et indefecta materiæ matrix, etsi plures inde traduces qualitatis mutueris: ita et quod de deo profectum est, deus est et dei filius et unus ambo. Ita et de spiritu spiritus et de deo deus modulo alternum numerum, gradu non statu fecit, et a matrice non recessit sed excessit. Iste igitur dei radius, ut retro semper prædicabatur, delapsus in virginem quandam et in utero eius caro figuratus nascitur homo deo mixtus. Caro spiritu instructa nutritur, adolescit, adfatur, docet, operatur et Christus est.: 1
Et quia dominus naturalia legis, per quæ homo iustificatur, quæ etiam ante legisdationem custodiebant qui fide iustificabantur et placebant deo non dissolvit etc.: 1
Et quia passionis eius mentionem in sacrificiis omnibus facimus, passio est enim domini sacrificium quod offerrimus, nihil aliud quam quod ille fecit facere debemus: 1
Et quidem apud antecessores nostros quidam de episcopis istic in provincia nostra dandam pacis mœchis non putaverunt et in totem pænitentiæ locum contra adulteria cluserunt, non tamen a co-episcoporum suorum collegio recesserunt aut catholicæ ecclesiæ unitatem ruperunt, ut quia apud alios adulteris pax dabatur, qui non dabat de ecclesia separaretur.: 1
Et quoniam quidam interdum nihil sibi dicunt esse cum lege, quam Christus non dissolvit, sed adimplevit, interdum quæ volunt legis arripiunt (he himself did that continually), plane et nos sic dicimus legem, ut onera quidem eius, secundum sententiam apostolorum, quæ nec patres sustinere valuerunt, concesserint, quæ vero ad iustitiam spectant, non tantum reservata permaneant, verum et ampliata.: 1
Et scimus, quales sint carnalium commodorum suasoriæ, quam facile dicatur: Opus est de totis præcordiis credam, diligam deum et proximum tanquam me. In his enim duobus præceptis tota lex pendet et prophetæ, non in pulmonum et intestinorum meorum inanitate.: 1
Etiam in traditionis obtentu exigenda est auctoritas scripta.: 1
Evolvant ordinem episcoporum suorum, ita per successionem ab initio decurrentem, ut primus ille episcopus aliquem ex apostolis vel apostolicis viris, qui tamen cum apostolis perseveravit, habuerit auctorem et antecessorem.: 1
Exposui opiniones omnium ferme philosophorum . . . , ut quivis arbitretur, aut nunc Christianos philosophos esse aut philosophos fuisse jam tunc Christianos.: 1
Fidem habenti, quæ est ex nobis, dabitur gratia fidei quæ est per spiritum fidei, et abundabit; et quidquid habuerit quis ex naturali creatione, cum exercuerit illud, accipit id ipsum et ex gratia dei, ut abundet et firmior sit in eo ipso quod habet: 1
Fides in nobis; mensura fidei causa accipiendarum gratiarum: 1
Fides in regula posita est, habet legem et salutem de observatione legis: 1
Hæc ergo, quæ in servitutem et in signum data sunt illis, circumscripsit novo libertatis testamento. Quæ autem naturalia et liberalia et communia omnium, auxit et dilatavit, sine invidia largiter donans hominibus per adoptionem, patrem scire deum . . . auxit autem etiam timorem: filios enim plus timere oportet quam servos: 1
Hæc est salutis agnitio quæ deerat eis, quæ est filii dei agnitio . . . agnitio salutis erat agnitio filii dei, qui et salus et salvator et salutare vere et dicitur et est.: 1
Hæc regula a Christo instituta nullas habet apud nos quæstiones.: 1
Hæretici nullum habent consortium nostræ disciplinæ, quos extraneos utique testatur ipsa ademptio communicationis. Non debeo in illis cognoscere, quod mihi est præceptum, quia non idem deus est nobis et illis, nec unus Christus, id est idem, ideoque nec baptismus unus, quia non idem; quem cum rite non habeant, sine dubio non habent, nec capit numerari, quod non habetur; ita nec possunt accipere quia non habent.: 1
Id quod erat semper liberum et suæ potestatis in homine semper servavit deus et sua exhortatio, ut iuste iudicentur qui non obediunt ei quoniam non obedierant, et qui obedierunt et crediderunt ei, honorentur incorruptibilitate.: 1
Iesus Christus propter immensam suam dilectionem factus est, quod sumus nos, uti nos perficeret esse quod et ipse: 1
Igitur quæcumque exigitis deo digna, habebuntur in patre invisibili incongressibilique et placido et, ut ita dixerim, philosophorum deo. Quæcumque autem ut indigna reprehenditis deputabuntur in filio et viso et audito et congresso, arbitro patris et ministro.: 1
Igitur secundum magnitudem non est cognoscere deum, impossibile est enim mensurari patrem; secundum autem dilectionem eius — hæc est enim quæ nos per verbum eius perducit ad deum — obedientes ei semper discimus quoniam est tantus deus etc.: 1
Igitur si et monarchia divina per tot legiones et exercitus angelorum administratur, sicut scriptum est: Milies centies centena milia adsistebant ei, et milies centena milia apparebant ei, nec ideo unius esse desiit, ut desinat monarchia esse, quia per tanta milia virtutum procuratur: quale est ut deus divisionem et dispersionem pati videatur in filio et spiritu sancto, secundum et tertium sortitis locum, tam consortibus substantiæ patris, quam non patitur in tot angelorum numero?: 1
In bonis rebus humanum propositum solum per se ipsum imperfectum est ad consummationem boni, adiutorio namque divino ad perfecta quæque perducitur.: 1
In omnibus autem est et homo plasmatio dei; et hominem ergo in semetipsum recapitulans est, invisibilis visibilis factus, et incomprehensibilis factus comprehensibilis et impassibilis passibilis, et verbum homo, universa in semetipsum recapitulans, uti sicut in supercælestibus et spiritalibus et invisibilibus princeps est verbum dei, sic et in visibilibus et corporalibus principatum habeat, in semetipsum primatum assumens et apponens semetipsum caput ecclesiæ, universa attrahat ad semetipsum apto in tempore.: 1
In quantum enim deus nullius indiget, in tantum homo indiget dei communione. Hæc enim gloria hominis, perseverare et permanere in dei servitute.: 1
In tua potestate positum est, ut sis pales vel frumentum: 1
Invisibile filii pater, visibile autem patris filius.: 1
Ipsum verbum dei incarnatum suspensum est super lignum.: 1
Itaque tot ac tantæ ecclesiæ una est ab apostolis prima, ex qua omnes. Sic omnes prima et omnes apostolicæ, dum una omnes. Probant unitatem communicatio pacis et appellatio fraternitatis et contesseratio: 1
Itaque utriusque substantiæ census hominem et deum exhibuit, hinc natum, inde non natum (!), hinc carneum, inde spiritalem” etc. Then: “Quæ proprietas conditionum, divinæ et humanæ, æqua utique naturæ cuiusque veritate disjuncta est.: 1
Jam ergo alius erit qui videbatur, quia non potest idem invisibilis definiri qui videbatur, et consequens erit, ut invisibilem patrem intellegamus pro plenitudine maiestatis, visibilem vero filium agnoscamus pro modulo derivationis.: 1
Jesus Christus factus est, quod sumus nos, uti nos perficeret esse quod et ipse: 1
Libri evangeliorum et epistolæ Pauli viri sanctissimi apostoli: 1
Lucas non solum prosecutor sed et cooperarius fuit Apostolorum: 1
Manifesta est sententia Iesu Christi apostolos suos mittentis et ipsis solis potestatem a patre sibi datam permittentis, quibus nos successimus eadem potestatex ecclesiam domini gubernantes et credentium fidem baptizantes: 1
Nam cum dominus adveniens sanasset illa, quæ Adam portaverit vulnera et venena serpentis antiqua curasset, legem dedit sano et præcepit, ne ultra iam peccaret, ne quid peccanti gravius eveniret; coartati eramus et in angustum innocentiæ præscriptione conclusi, nec haberet quid fragilitatis humanæ infirmitas adque imbecillitas faceret, nisi iterum pietas divina subveniens iustitiæ et misericordiæ operibus ostensis viam quandam tuendæ salutis aperiret, ut sordes postmodum quascumque contrahimus eleemosynis abluamus.: 1
Nam ita inter se nostræ religionis gradus artifex sævitia diviserat, ut laicos clericis separatos tentationibus sæculi et terroribus suis putaret esse cessuros: 1
Nam si quis est, qui velit vel sæcula aliqua vel spatia transisse, vel quodcunque aliud nominare vult, cum nondum facta essent, quæ facta sunt, sine dubio hoc ostendet, quod in illis sæculis vel spatiis omnipotens non erat deus et postmodum omnipotens factus est.: 1
Necesse et igitur pauca de Christo ut deo . . . Jam ediximus deum universitatem hanc mundi verbo et ratione et virtute molitum. Apud vestros quoque sapientes λόγον: 1
Nihil adeo est quod obduret mentes hominum quam simplicitas divinorum operum, quæ in actu videtur, et magnificentia, quæ in effecta repromittitur, ut hinc quoque, quoniam tanta simplicitate, sine pompa, sine apparatu novo aliquo, denique sine sumptu homo in aqua demissus et inter pauca verba tinctus non multo vel nihilo mundior resurgit, eo incredibilis existimetur consecutio æternitatis. Mentior, si non e contrario idolorum solemnia vel arcana de suggestu et apparatu deque sumptu fidem at auctoritatem sibi exstruunt.: 1
Nihil in trinitate maius minusve dicendum est cum unius divinitatis fons verbo ac ratione sua teneat universa: 1
Nihil otiosum, nihil inane est apud deum, quia sive bono proposito hominis utitur ad bona sive malo ad necessaria.: 1
Nisi Marcion Christum non sabiectum patri infert.: 1
Nobis nihil ex nostro arbitrio indulgere licet, sed nec eligere quod aliquis de arbitrio suo induxerit. Apostolos domini habemus auctores, qui nec ipsi quicquam ex suo arbitrio quod inducerent elegerunt, sed acceptam a Christo disciplinam fideliter nationibus assignaverunt.: 1
Non ab initio dii facti sumus, sed primo quidem homines, tunc demum dii, quamvis deus secundum simplicitatem bonitatis suæ hoc fecerit, nequis eum putet invidiosum aut impræstantem. “Ego,” inquit, “dixi, estis et filii excelsi omnes, nobis autem potestatem divintatis divinitatis baiulare non sustinentibus” . . . Oportuerat autem primo naturam apparere, post deinde vinci et absorbi mortale ab immortalitate et corruptibile ab incorruptibilitate, et fieri hominem secundum imaginem at similitudinem dei, agnitione accepta bone et mali.: 1
Non competebat ex semine humano dei filium nasci, ne, si totus esset filius hominis, non esset et dei filius, nihilque haberet amplius Salomone, ut de Hebionis opinione credendus erat. Ergo iam dei filius ex patris dei semine, id est spiritu, ut esset et hominis filius, caro ei sola competebat ex hominis came sumenda sine viri semine. Vacabat enim semen viri apud habentem dei semen.: 1
Non enim aliter nos discere poteramus quæ sunt dei, nisi magister noster, verbum exsistens, homo factus fuisset. Neque enim alius poterat enarrare nobis, quæ sunt patris, nisi proprium ipsius verbum . . . Neque rursus nos aliter discere poteramus, nisi magistrum nostrum videntes et per auditum nostrum vocem eius percipientes, ut imitatores quidem operum, factores autem sermonum eius facti, communionem habeamus cum ipso: 1
Non enim aliter nos discere poteramus quæ sunt dei, nisi magister noster, verbum exsistens, homo factus fuisset. . . . Neque rursus nos aliter discere poteramus, nisi magistrum nostrum videntes,: 1
Non enim ex nobis neque ex nostra natura vita est, sed secundum gratiam dei datur: 1
Non enim ex nobis neque ex nostra natura vita est; sed secundum gratiam dei datur.: 1
Non enim poteramus aliter incorruptelam et immortalitatem percipere, nisi adunati fuissemus incorruptelæ et immortalitati. Quemadmodum autem adunari possumus incorruptelæ et immortalitati, nisi prius incorruptela et immortalitas facta fuisset id quod et nos, ut absorberetur quod erat corruptibile ab incorruptela et quod erat mortale ab immortalitate, ut filiorum adoptionem perciperemus?: 1
Non homo propter conditionem, sed conditio facta est propter hominem.: 1
Non quod in aquis spiritum sanctum consequamur, sed in aqua emundati sub angelo spiritui sancto præparamur.: 1
Non sacrificia sanctificant hominem; non enim indiget sacrificio deus; sed conscientia eius qui offert sanctificat sacrificium, pura exsistens, et præstat acceptare deum quasi ab amico: 1
Non solum de his, quæ usque ad adventum Christi scripta sunt, hæc Spiritus sanctus procuravit, sed . . . eadem similiter etiam in evangelistis et apostolis fecit. Nam ne illas quidem narrationes, quas per eos inspiravit, absque huiuscemodi, quam supra exposuimus, sapientiæ sua arte contexuit. Unde etiam in ipsis non parva promiscuit, quibus historialis narrandi ordo interpolatus, vel intercisus per impossibilitatem sui reflecteret atque revocaret intentionem legentis ad intelligentiæ interioris examen.: 1
Nullus inter multos eventus unus est . . . quod apud multos unum invenitur, non est erratum sed traditum: 1
Nunquam est, quando filius non fuit. Erat autem non, sicut de æterna luce diximus, innatus, ne duo principia lucis videamur inducere, sed sicut ingenitæ lucis splendor, ipsam illam lucem initium habens ac fontem, natus quidem ex ipsa; sed non erat quando non erat.: 1
Omne quod agit, quod sentit, quod intelligit, deus est: 1
Omnes enim ii valde posteriores sunt quam episcopi, quibus apostoli tradiderunt ecclesias.: 1
Panis iste, quem deus verbum corpus suum esse fatetur, verbum est nutritorium animarum, verbum de deo verbo procedens et panis de pane cœ’esti . . . Non enim panem illum visibilem, quem tenebat in manibus, corpus suum dicebat deus verbum, sed verbum, in cuius mysterio fuerat panis ille frangendus; nec potum illum visibilem sanguinem suum dicebat, sed verbum in cuius mysterio potus ille fuerat effundendus: 1
Paracletus solus antecessor, quia solus post Christum: 1
Pater tota substantia est, filius vero derivatio totius et portio: 1
Petro primum dominus, super quem ædificavit ecclesiam et unde unitatis originem instituit et ostendit, potestatem istam dedit.: 1
Petrus Iesum ipsum esse filium dei testificatus est, qui et unctus Spiritu Sancto Iesus dicitur.: 1
Petrus non sibi vindicavit aliquid insolenter aut adroganter adsumpsit, ut diceret se principatum tenere et obtemperari a novellis et posteris sibi potius oportere.: 1
Philosophorum supercilia contemnimus, quos corruptores et adulteros novimus . . . nos, qui non habitu sapientiam sed mente præferimus, non eloquimur magna sed vivimus, gloriamur nos consecutos, quod illi summa intentione quæsiverunt nec invenire potuerunt. Quid ingrati sumus, quid nobis invidemus, si veritas divinitatis nostri temporis rate maturuit?: 1
Propterea misit pater filium suum e cœlo sine corpore (this is said in opposition to the Valentinian view), ut, postquam incarnatus esset in, utero virginis et natus esset homo, vivificaret hominem et colligeret membra eius quæ mors disperserat, quum hominem divideret: 1
Providentiam habet deus omnium propter hoc et consilium dat: consilium autem dans adest his, qui morum providentiam hibent. Necesse est igitur ea quæ providentur et gubernantur cognoscere suum directorem; quæ quidem non sunt irrationalia neque vana, sed habent sensibilitatem perceptam de providentia dei. Et propter hoc ethnicorum quidam, qui minus illecebris ac voluptatibus servierunt, et non in tantum superstitione idolorum coabducti sunt, providentia eius moti licet tenuiter, tamen conversi sunt, ut dicerent fabricatorem huius universitatis patrem omnium providentem et disponentem secundum nos mundum.: 1
Qua enim ratione filiorum adoptionis eius participes esse possemus, nisi per filium eam quæ est ad ipsum recepissemus ab eo communionem, nisi verbum eius communicasset nobis caro factum? Quapropter et per omnem venit ætatem, omnibus restituens eam quæ est ad deum communionem.: 1
Quamquam cum duæ substantiæ censeantur in Christo Iesu, divina et humana, constet autem immortalem esse divinam: 1
Quando incarnatus est filius homo et homo factus longam hominum expositionem in se ipso recapitulavit, in compendio nobis salutem præstans, ut quod perdideramus in Adam id est secundum imaginem et similitudinem esse dei, hoc in Christo Iesu reciperemus.: 1
Quapropter eis, qui in ecclesia sunt, presbyteris obaudire oportet, his qui successionem habent ab apostolis; qui cum episcopatus successione charisma veritatis certum secundum placitum patris acceperunt.: 1
Quare,” says Irenæus III. 21. 10 — “igitur non iterum sumpsit limum deus sed ex Maria operatus est plasmationem fieri? Ut non alia plasmatio fieret neque alia, esset plasmatio quæ salvaretur, sed eadem ipsa recapitularetur, servata similitudine?: 1
Quattuor evv. dom. nostri J. Chr. et epp. S. Pauli ap. et omnis divinitus inspirata scriptura.: 1
Quemadmodum adstrictum est morti genus humanum per virginem, salvatur per virginem, æqua lance disposita virginalis inobedientia per virginalem obedientiam,: 1
Quemadmodum pater non potest esse quis, si filius non sit, neque dominus quis esse potest sine possessione, sine servo, ita ne omnipotens quidem deus dici potest, si non sint, in quos exerceat potentatum, et deo ut omnipotens ostendatur deus, omnia subsistere necesse est.: 1
Qui Acta Apostolorum non recipiunt, nec spiritus Sancti esse possunt, qui necdum spiritum sanctum possunt agnoscere discentibus missum, sed nec ecclesiam se dicant defendere qui quando et quibus incunabulis institutum est hoc corpus probare non habent.: 1
Quibus faciebat deus hominem similem? Filio quidem, qui erat induturas hominem . . . Erat autem ad cuius imaginem faciebat, ad filii scilicet, qui homo futurus certior et verior imaginem suam fecerat dici hominem, qui tunc de limo formari habebat, imago veri et similitudo.: 1
Quicunque erga eum custodiunt dilectionem, suam his præstat communionem. Communio autem dei vita et lumen et fruitio eorum quæ sunt apud deum bonorum. Quicumque autem absistunt secundum sententiam suam ab eo, his eam quæ electa est ab ipsis separationem inducit. Separatio autem dei mors, et separatio lucis tenebræ, et separatio dei amissio omnium quæ sunt apud eum bonorum.: 1
Quid ergo Athenis et Hierosolymis? Quid academiæ et ecclesiæ?: 1
Quid simile philosophus et Christianus? Græciæ discipulus et cœli?: 1
Quidnam est hoc novum mysterium? iudex iudicatur et quietus est; invisibilis videtur neque erubescit: incomprehensibilis prehenditur neque indignatur, incommensurabilis mensuratur neque repugnat; impassibilis patitur neque ulciscitur; immortalis moritur, neque respondit verbum, cœlestis sepelitur et id fert.: 1
Quidquid retro fuerat, aut demutatum est (per Christum), ut circumcisio, aut suppletum ut reliqua lex, aut impletum ut prophetia, aut perfectum ut fides ipsa. Omnia de carnalibus in spiritalia renovavit nova dei gratia superducto evangelio, expunctore totius retro vetustatis.: 1
Quis enim negabit, deum corpus esse, etsi deus spiritus est? spiritus enim corpus sui generis in sua effigie: 1
Quod aliud est in Christo deitatis eius natura, quod est unigenitus filius patris, et alia humana natura, quam in novissimis temporibus pro dispensatione suscepit. Propter quod videndum primo est, quid sit unigenitus filius dei.: 1
Quod vero ad Novatiani personam pertinet, scias nos primo in loco nec curiosos esse debere quid ille doceat, cum foris docent; quisquis ille est et qualiscunque est, christianus non est, qui in Christi ecclesia non est.: 1
Quodsi quæ Pauli perperam scripta sunt exemplum Theclæ ad licentiam mulierum docendi tinguendique defendunt, sciant in Asia presbyterum, qui eam scripturam construxit, quasi titulo Pauli de suo cumulans, convictum atque confessum id se amore Pauli fecisse, loco decessisse.: 1
Quodsi voluerint respondere et Philippi deinceps quattuor filias prophetasse et prophetam Agabum reperiri et in divisionibus spiritus inter apostolos et doctores et prophetas quoque apostolo scribente formatos, etc.: 1
Quomodo multæ mansiones apud patrem, si non pro varietate meritorum.: 1
Quoniam iniuste dominabatur nobis apostasia, et cum natura essemus dei omnipotentis, alienavit nos contra naturam diabolus.: 1
Quos personæ ratio invicem dividit, eosdem rursus invicem religionis ratio conducit; et quamvis idem atque ipsi non sint, dum idem sentiunt, ipsum sunt, et cum duo sint, unum sunt: 1
Quæcunque exigitis deo digna, habebuntur in patre invisibili incongressibilique et placido et, ut ita dixerim, philosophorum deo. Quæcunque autem ut indigna reprehenditis, deputabuntur in filio et viso et audito et congresso, arbitro patris et ministro, miscente in semetipso hominem et deum in virtutibus deum, in pusillitatibus hominem, ut tantum homini conferat quantum deo detrahit.: 1
Quæritur quemadmodum emissi sunt reliqui æones? Utrum uniti ei qui emiserit, quemadmodum a sole radii, an efficabiliter et partiliter, uti sit unusquisque eorum separatim et suam figurationem habens, quemadmodum ab homine homo . . . Aut secundum germinationem, quemadmodum ab arbore rami? Et utrum eiusdem substantiæ exsistebant his qui se emiserunt, an ex altera quadam substantia substantiam habentes? Et utrum in eodem emissi sunt, ut eiusdem temporis essent sibi? . . . Et utrum simplices quidam et uniformes et undique sibi æquales et similes, quemadmodum spiritus et lumina emissa sunt, an compositi et differentes: 1
Recedere a bono, non aliud est quam effici in malo. Ceterum namque est, malum esse bono carere. Ex quo accidit, ut in quanta mensura quis devolveretur a bono, in tantam mensuram malitiæ deveniret.: 1
Recens natus nihil peccavit, nisi quod secundum Adam carnaliter natus contagium mortis antiquæ, prima nativitate contraxit: 1
Recipite interim hanc fabulam, similis est vestris.: 1
Scripturæ quidem perfecta sunt, quippe a verbo dei et spiritu eius dictæ, nos autem secundum quod minores sumus et novissimi a verbo dei et spiritu eius, secundum hoc et scientia mysteriorum eius indigemus.: 1
Secundum id quod verbum dei homo erat ex radice Iesse et filius Abrahæ, secundum hoc requiescebat spiritus dei super eum . . . secundum autem quod deus erat, non secundum gloriam iudicabat.: 1
Sed aiunt quidam, satis deum habere, si corde et animo suspiciatur, licet actu minus fiat; itaque se salvo metu et fide peccare, hoc est salva castitate matrimonia violare etc.: 1
Sed cederem tibi, si scriptura Pastoris, quæ sola moechos amat, divino instrumento meruisset incidi, si non ab omni concilio ecclesiarum etiam vestrarum inter aprocrypha et falsa iudicaretur: 1
Sed cum extollimur et inflamur adversus clerum, tunc unum omnes sumus, tunc omnes sacerdotes, quia ‘sacerdotes nos deo et patri fecit’. Cum ad peræquationem disciplinæ sacerdotalis provocamur, deponimus infulas.: 1
Sed enim invenimus illum directo et deum et hominem expositum, ipso hoc psalmo suggerente (Ps. LXXXVII. 5: 1
Sed nec inter consuetudines dispicere voluerunt illi sanctissimi antecessores: 1
Sed non eam te (animam) advoco, quæ scholis format, bibliothecis exercitata, academiis et porticibus Atticis pasta sapientiam ructas. Te simplicem et rudem et impolitam et idioticam compello, qualem te habent qui te solam habent . . . Imperitia tua mihi opus est, quoniam aliquantulæ peritiæ tuæ nemo credit.: 1
Sed non putet institutionem unusquisque antecessoris commovendam.: 1
Sed quoniam valde longum est, in hoc tali volumine omnium ecclesiarum enumerare successiones, maximæ et antiquissimæ et omnibus cognitæ, a gloriosissimis duobus apostolis Paulo et Petro Romæ fundatæ et constitutæ ecclesiæ, eam quam habet ab apostolis traditionem et annuntiatam hominibus fidem, per successiones episcoporum pervenientem usque ad nos indicantes confundimus omnes eos, qui quoquo modo vel per sibiplacentiam malam vel vanam gloriam vel per cæcitatem et malam sententiam, præterquam oportet, colligunt. Ad hanc enim ecclesiam propter potentiorem principalitatem necesse est omnem convenire ecclesiam, hoc est, eos qui sunt undique fideles, in qua semper ab his, qui sunt undique, conservata est ea quæ est ab apostolis traditio.: 1
Sequitur animam nubentem spiritui caro; o beatum connubium: 1
Si Adam iam non reverteretur ad vitam, sed in totum proiectus esset morti, victus esset dens et superasset serpentis nequitia voluntatem dei. Sed quoniam deus invictus et magnanimis est, magnanimem quidem se exhibuit etc.: 1
Si autem Italiæ adiaces habes Romam, unde nobis quoque auctoritas præsto est.: 1
Si autem et aliquis non invenerit causam omnium quæ requiruntur, cogitet, quia homo est in infinitum minor deo et qui ex parte (cf. II. 28.) acceperit gratiam et qui nondum æqualis vel similis sit factori: 1
Si autem subit vos huiusmodi sensus, ut dicatis: Quid igitur novi dominus attulit veniens? cognoscite, quoniam omnem novitatem attulit semetipsum afferens, qui fuerat annuntiatus.: 1
Si autem velut a lumine lumina accensa sunt . . . velut verbi gratia a facula faculæ, generatione quidem et magnitudine fortasse distabunt ab invicem; eiusdem autem substantiæ cum sint cum principe emissionis ipsorum, aut omnes impassibiles perseverant aut et pater ipsorum participabit passiones. Neque enim quæ postea accensa est facula, alterum lumen habebit quam illud quod ante eam fuit.: 1
Si de aliqua modica quæstione disceptatio esset, nonne oporteret in antiquissimas recurrere ecclesias, in quibus apostoli conversati sunt . . . quid autem si neque apostoli quidem scripturas reliquissent nobis, nonne oportebat ordinem sequi traditionis, quam tradiderunt iis, quibus committebant ecclesias?: 1
Si hæc ita sunt, constat perinde omnem doctrinam, quæ cum illis ecclesiis apostolicis matricibus et originalibus fidei conspiret, veritati deputandum . . . Superest ergo ut demonstremus an hæc nostra doctrina, cujus regulam supra edidimus, de apostolorum traditione censeatur . . . Communicamus cum ecclesiis catholicis, quod nulla doctrina diversa.: 1
Si mendacium deprehenditur Christi caro . . . nec passiones Christi fidem merebuntur. Eversum est igitur totum dei opus. Totum Christiani nominis et pondus et fructus, mors Christi, negatur, quam tam impresse apostolus demendat, utique veram, summum eam fundamentum evangelii constituens et salutis nostræ et prædictionis sum: 1
Si propter substantiam omnes succedunt animæ in refrigerium, et superfluum est credere, superflua autem et discessio salvatoris; si autem propter iustitiam, iam non propter id, quod sint animæ sed quoniam sunt iustæ . . . Si enim natura et substantia salvat, omnes salvabuntur animæ; si autem iustitia et fides etc.: 1
Sic apostoli, quos universi actus et universæ doctrinæ dominus testes fecit, religiose agebant circa dispositionem legis, quæ est secundum Moysem, ab uno et eodem significantes esse deo: 1
Sic et in reliquis omnibus nulli similis erit omnium pater hominum pusillitati: et dicitur quidem secundum hæc propter delectionem, sentitur autem super hæc secundum magnitudinem.: 1
Sic et sapientia ex deo procedens, ex ipsa substantia dei generatur. Sic nihilominus et secundum similitudinem corporalis aporrhœæ esse dicitur aporrhœa gloriæ omnipotentis pura quædam et sincera. Quæ utræque similitudines (see the beginning of the passage) manifestissime ostendunt communionem substantiæ esse filio cum patre. Aporrhœa enim ὁμοούσιος : 1
Sicut de arido tritico massa una non fieri potest sine humore neque unis panis, ita nec nos multi unum fieri in Christo Iesu poteramus sine aqua quæ de cœlo est. Et sicut arida terra, si non percipiat humorem, non fructificat: sic et nos lignum aridum exsistentes primum, nunquam fructificaremus vitam sine superna voluntaria pluvia. Corpora unim nostra per lavacrum illam quæ est ad incorruptionem unitatem acceperunt, animæ autem per spiritum: 1
Simplices enim quique, ne dixerim imprudentes et idiotæ, quæ major semper credentium pars est, quoniam et ipsa regula fidei a pluribus diis sæculi ad unicum et verum deum transfert, non intellegentes unicum quidem, sed cum sua οἰκονομίᾳ: 1
Singulis pastoribus portio gregis est adscripta, quam regit unusquisque et gubernat rationem sui actus domino redditurus: 1
Spiritum quidem dei etiam fideles habent, sed non omnes fideles apostoli . . . Proprie enim apostoli spiritum sanctum habent, qui plene habent in operibus prophetiæ et efficacia virtutum documentisque linguarum, non ex parte, quod ceteri.: 1
Sublata ergo prædestinatione quæ non est posita, in substantia fuit Christus ante mundi institutionem: 1
Substantia animæ inter deum carnemque mediante — non enim possibile erat dei naturam corpori sine mediatore miscere — nascitur deus homo, illa substantia media exsistente, cui utique colitra naturam non erat corpus assumere. Sed neque rursus anima illa, utpote substantia rationabilis, contra naturam habuit, capere deum.: 1
Summa est voluntatis dei salus eorum, quos adoptavit: 1
Tam apostolus Moyses, quam et apostoli prophetæ.: 1
Tenemur hic de somniis quoque Christianam sententiam expromere: 1
Tertullianus ad mediam ætatem presbyter fuit ecclesiæ Africanæ, invidia postea et contumeliis clericorum Romanæ ecclesiæ ad Montani dogma delapsus.: 1
Testimonia de Johannis evangelio congregata, quæ tibi quidam Montani sectator ingessit, in quibus salvator noster se ad patrem iturum missurumque paracletum pollicetur etc.: 1
Traditionem itaque apostolorum in toto mundo manifestatam in omni ecclesia adest perspicere omnibus qui vera velint videre, et habemus annumerare eos, qui ab apostolis instituti sunt episcopi in ecclesiis et successiones eorum usque ad nos . . . valde enim perfectos in omnibus eos volebant esse, quos et successores relinquebant, suum ipsorum locum magisterii tradentes . . . traditio Romanæ ecclesiæ, quam habet ab apostolis, et annuntiata hominihus fides per successiones episcoporum perveniens usque ad nos.: 1
Ubi igitur charismata domini posita sunt, ibi discere oportet veritatem, apud quos est ea quæ est ab apostolis ecclesiæ successio.: 1
Unicum quidem deum credimus, sub hac tamen dispensatione quam ὀικονομίαν: 12
Unus ergo et idem spiritus qui in prophetis et apostolis, nisi quoniam ibi ad momentum, hic semper. Ceterum ibi non ut semper in illis inesset, hic ut in illis semper maneret, et ibi mediocriter distributus, hic totus effusus, ibi parce datus, hic large commodatus.: 1
Utraque testamenta unus et idem paterfamilias produxit, verbum dei, dominus noster Iesus Christus, qui et Abrahæ et Moysi collocutus est.: 1
Valentinus de ecclesia authenticæ regulæ abrupit: 1
Venio itaque ad illum articulum, quem et nostri prætendunt ad ineundam curiositatem. Scriptum est, inquiunt, Quærite et invenietis: 1
Venio nunc ad ordinarias sententias Marcionis, per quas proprietatem doctrinæ suæ inducit ad edictum, ut ita dixerim, Christi, Beati mendici etc.: 1
Verbum dei illis quidem qui ante Moysem fuerunt patriarchis secundum divinitatem et gloriam colloquebatur: 1
Verbum dispensator paternæ gratiæ factus est ad utilitatem hominum, propter quos fecit tantas dispositiones.: 1
Verbum potens et homo verus sanguine suo ratio nabiliter redimens nos, redemptionem semetipsum dedit pro his, qui in captivitatem ducti sunt . . . dei verbum non deficiens in sua iustitia, iuste etiam adversus ipsam conversus est apostasiam, ea quæ sunt sua redimens ab ea, non cum vi, quemadmodum illa initio dominabatur nostri, ea quæ non erant sua insatiabiliter rapiens, sed secundum suadelam, quemadmodum decebat deum suadentem et non vim inferentem, accipere quæ vellet, ut neque quod est iustum confringeretur neque antiqua plasmatio dei deperiret.: 1
Verbum unigenitus, qui semper humano generi adest, unitus et consparsus suo plasmati secundum placitum patris et caro factus ipse est Iesus Christus dominus noster, qui et passus est pro nobis et ressurrexit propter nos . . . Unus igitur deus pater, quemadmodum ostendimus, et unus Christus Iesus dominus noster, veniens per universam dispositionem et omnia in semetipsum recapitulans. In omnibus autem est et homo plasmatio dei, et hominem ergo in semetipsum recapitulans est, invisibilis visibilis factus, et incomprehensibilis factus comprehensibilis et impassibilis passibilis et verbum homo.: 1
Videamus quid (ecclesia Romanensis) didicerit, quid docuerit, cum Africanis quoque ecclesiis contesserarit. Unum deum dominum novit, creatorem universitatis, et Christum Iesum ex virgine Maria filium dei creatoris, et carnis resurrectionem; legem et prophetas cum evangelicis et apostolicis litteris miscet; inde potat fidem, eam aqua signat, sancto spiritu vestit, eucharistia pascit, martyrium exhortatur, et ita adversus hanc institutionem neminem recipit.: 1
Videamus, quid ecclesia Romanensis cum Africanis ecclesiis contesserarit.: 1
Videmus igitur non obesse monarchiæ filium, etsi hodie apud filium est, quia et in suo statu est apud filium, et cum suo statu restituetur patri a filio.: 1
Videmus in aqua populum intellegi, in vino vero ostendi sanguinem Christi; quando autem in calice vino aqua miscetur, Christo populus adunatur et credentium plebs ei in quem credidit copulatur et iungitur etc.: 1
Viderimus si secundum arcæ typum et corvus et milvus et lupus et canis et serpens in ecclesia erit. Certe idololatres in arcæ typo non habetur. Quod in arca non fuit, in ecclesia non sit: 1
Virtus omnis ex his causam accipit, a quibus provocatur: 1
aliud est substantia, aliud natura substantiæ; siquidem substantia propria est rei cuiusque, natura vero potest esse communis. Suscipe exemplum: substantia est lapis, ferrum; duritia lapidis et ferri natura substantia est. Duritia (natura) communicat, substantia discordat. Mollitia lanæ, mollitia plumæ pariant naturalia eorum, substantiva non pariant . . . Et tunc naturæ similitudo notatur, cum substantiæ dissimilitudo conspicitur.: 1
ambæ substantiæ in statu suo quæque distincte agebant, ideo illis et operæ et exitus sui occurrerunt . . . neque caro spiritus fit neque spiritus caro: in uno plane esse possunt.: 1
amplius aliquid respondentes quam dominus in evangelio determinavit: 1
anima Christi ita elegit diligere iustitiam, ut pro immensitate dilectionis inconvertibiliter ei atque inseparabiliter inhæreret, ita ut propositi firmitas et affectus immensitas et dilectionis inexstinguibilis calor omnem sensum conversionis atque immutationis abscinderet, et quod in arbitrio erat positum, longi usus affectu iam versum sit in naturam.: 1
anima Iesu ab initio creaturæ et deinceps inseparabiliter ei atque indissociabiliter inhærens et tota totum recipiens atque in eius lucem splendoremque ipsa cedens facta est cum ipso principaliter unus spiritus: 1
deus unus est et Christus unus et una ecclesia et cathedra una super Petrum domini voce fundata: 1
deus, verbum, filius dei, homo, filius hominis, plasma dei: 1
differentiam inter ordinem et plebem constituit ecclesiæ auctoritas et honor per ordinis consessum sanctificatus. Adeo ubi ecclesiastici ordinis non est consessus, et offers et tinguis et sacerdos es tibi solus. Sed ubi tres, ecclesia est, licet laici: 1
dominus per passionem mortem destruxit et solvit errorem corruptionemque exterminavit, et ignorantiam destruxit, vitam autem manifestavit et ostendit veritatem et incorruptionem donavit: 1
dominus sanavit illa quæ Adam portaverat vulnera: 1
eam quæ est a Maria in Evam recirculationem significans; quia non aliter quod colligatum est solveretur, nisi ipsæ compagines alligationis reflectantur retrorsus, ut primæ coniunctiones solvantur per secundas, secundæ rursus liberent primas. Et evenit primam quidem compaginem a secunda colligatione solvere, secundam vero colligationem primæ solutionis habere locum. Et propter hoc dominus dicebat primos quidem novissimos futuros et novissimos primos.: 1
et hominem ergo in semetipsum recapitulans est, invisibilis visibilis factus, et incomprehensibilis factus comprehensibilis et impassibilis passibilis et verbum homo: 1
et homines igitur videbunt deum, ut vivant, per visionem immortales facti et pertingentes usque in deum.: 1
et offeres pro duabus uxoribus, et commendabis illas duas per sacerdotem de monogamia ordinatum: 1
et quoniam in nobis divina et paterna pietas apostolatus ducatum contulit et vicariam domini sedem cælesti dignatione ordinavit et originem authentici apostolatus, super quem Christus fundavit ecclesiam, in superiore nostro portamus.: 1
et sic unus deus pater ostenditur, qui est super omnia et per omnia et in omnibus; super omnia pater quidem et ipse est caput Christi: 1
etiam laicis ius est”), ut possit baptismo suo peccata hominis qui baptizatur abluere: 1
eum odivit deus, qui seduxit hominem, ei vero qui seductus est, sensim paullatimque misertus est.: 1
filius miscens in semetipso hominem et deum, ut tantum homini conferat, quantum deo detrahit. Conversabatur deus, ut homo divina agere doceretur. Ex æquo agebat deus cum homine, ut homo ex æquo agere cum deo posset.: 1
homo rationabilis et secundum hoc similis deo liber in arbitrio factus et suæ potestatis, ipse sibi causa est, ut aliquando quidem frumentum aliquando autem palea fiat.: 1
hæc sunt initia hæreticorum et ortus adque conatus schismaticorum, ut præpositum superbo tumore contemnant: 1
hæretici nolunt Christum secundam esse personam post patrem, sed ipsum patrem: 1
id verbum filium eius appellatum, in nomine dei varie visum a patriarchis, in prophetis semper auditum, postremo delatum ex spiritu patris dei et virtute in virginem Mariam, carnem factum: 1
in apostolis quidem dicunt spiritum sanctum fuisse, paracletum non fuisse, et paracletum plura in Montano dixisse quam Christum in evangelio protulisse.: 1
in ecclesia posuit deus universam operationem spiritus; caius non sunt participes omnes qui non concurrunt ad ecclesiam . . . ubi enim ecclesia, ibi et spiritus dei, et ubi spiritus dei, illic ecclesia et omnis gratia: 1
nam et ipsa ecclesia proprie et principaliter ipse est spiritus, in quo est trinitas unius divinitatis, pater et filius et spiritus sanctus. Illam ecclesiam congregat quam dominus in tribus posuit. Atque ita exinde etiam numerus omnis qui in hanc fidem conspiraverint ecclesia ab auctore et consecratore censetur. Et ideo ecclesia quidem delicta donabit, sed ecclesia spiritus per spiritalem hominem, non ecclesia numerus episcoporum: 1
navigare audent et ad Petri cathedram atque ad ecclesiam principalem, unde unitas sacerdotalis exorta est, ab schismaticis et profanis litteras ferre nec cogitare eos esse Romanos, quorum fides apostolo prædicante laudata est (see epp. 30. 2, 3: 60. 2), ad quos perfidia habere non possit accessum.: 1
ne accedas ad me, quoniam mundus sum; non enim accepi uxorem, nec est sepulcrum patens guttur meum, sed sum Nazarenus dei non bibens vinum sicut illi: 1
ne forte, ex quo martyres non fiunt et hostiæ sanctorum non offeruntur pro peccatis nostris, peccatorum nostrorum remissionem non mereamur.: 1
nemo tibi persuadeat; nemo semetipsum decipiat: extra ecclesiam nemo salvatur.: 1
nemo vir magnus sine aliquo afflatu divino unquam fuit: 1
neque enim aliunde hæreses obortæ sunt aut nata sunt schismata, quam quando sacerdoti dei non obtemperatur: 1
neque enim spiritus sine aqua separatim operari potest nec aqua sine spiritu male ergo sibi quidem interpretantur ut dicant, quod per manus impositionem spiritum sanctum accipiant et sic recipiantur, cum manifestum sit utroque sacramento: 1
non enim infectus es, o homo, neque semper coëxsistebas deo, sicut proprium eius verbum.: 1
non est pax illi ab episcopo necessaria habituro gloriæ suæ (scil. martyrii) pacem et accepturo maiorem de domini dignatione mercedem: 1
non est una nobis et schismaticis symboli lex neque eadem interrogatio; nam cum dicunt, credis in remissionem peccatorum et vitam æternam per sanctam ecclesiam, mentiuntur: 1
non ita sentiendum est, quod omnis divinitatis eius maiestas intra brevissimi corporis claustra conclusa est, ita ut omne verbum dei et sapientia eius ac substantialis veritas ac vita vel a patre divulsa sit vel intra corporis eius coercita et conscripta brevitatem nec usquam præterea putetur operata; sed inter utrumque cauta pietatis debet esse confessio, ut neque aliquid divinitatis in Christo defuisse credatur et nulla penitus a paterna substantia, quæ ubique est, facta putetur esse divisio.: 1
non sic de substantia corporis ipsius exprimimus, ut solum tantum hominem illum esse dicamus, sed ut divinitate sermonis in ipsa concretione permixta etiam deum illum teneamus: 1
non tunc cœpit filius dei, exsistens semper apud patrem: 1
nonne et laici sacerdotes sumus? . . . adeo ubi ecclesiastici ordinis non est consessus, et offers et tınguıs et sacerdos es tibi solus, sed ubi tres, ecclesia est, licet laici.: 1
nos autem Iesus summus sacerdos sacerdotes deo patri suo fecit . . . vivit unicus pater noster deus et mater ecclesia, . . certe sacerdotes sumus a Christo vocati: 1
nos sumus veri adoratores et veri sacerdotes, qui spiritu orantes spiritu sacrificamus;: 1
omnis creatura rationabilis laudis et culpæ capax: laudis, si secundum rationem, quam in se habet, ad meliora proficiat, culpæ, si rationem recti declinet: 1
per diabolum homo a primordio circumventus, ut præceptum dei excederet, et propterea in mortem datus exinde totum genus de suo semine infectum suæ etiam damnationis traducem fecit.: 1
perseverantes in servitute pristinæ inobedientiæ moriuntur, nondum commixti verbo dei patris neque per filium percipientes libertatem . . . privantur munere eius, quod est vita æterna: non recipientes autem verbum incorruptionis perseverant in carne mortali, et sunt debitores mortis, antidotum vitæ non accipientes. Ad quos verbum ait, suum munus gratiæ narrans: : 1
personales substantias extra deum determinatas, quas Valentinus in ipsa summa divinitatis ut sensus et affectus motus incluserat.: 1
principium generationis separatum ab opificis principio non est. Cum enim dicit “quod erat ab initio” generationem tangit sine principio filii cum patre simul exstantis.: 1
præsertim cum animadvertat, scripturam evangelicam utramque istam substantiam in unam nativitatis Christi foederasse concordiam: 1
qua in re nec nos vim cuiquam facimus aut legem damus, quando habeat in ecclesiæ administratione voluntatis suæ arbitrium liberum unusquisque præpositus, rationem actus sui domino redditurus.: 1
quemadmodum igitur erit homo deus, qui nondum factus est homo?: 1
qui gloriosum corpus Christi, quantum in ipsis est, interficiunt, non habentes dei dilectionem suamque utilitatem potius considerantes quam unitatem ecclesiæ.: 1
quomodo finis legis Christus, si non et initium eius esset: 1
quoniam Iohannes ipsum corpus (Christi), quod erat extrinsecus, tangens manum suam in profunda misisse et duritiam carnis nullo modo reluctatam esse, sed locum manui præbuisse discipuli: 1
quoniam cum caro et sanguis non obtinere regnum dei scribitur, non carnis substantia damnata est, quæ divinis manibus ne periret, exstructa est, sed sola carnis culpa: 1
semper autem coëxsistens filius patri, olim et ab initio semper revelat patrem et angelis et archangelis et potestatibus et virtutibus et omnibus, quibus vult revelari deus: 1
servetur ecclesiastica prædicatio per successionis ordinem ab apostolis tradita et usque ad praesens in ecclesiis permanens: illa sola credenda est veritas, quæ in nullo ab ecclesiastica et apostolica discordat traditione: 1
si Christus Jesus dominus et deus noster ipse est summus sacerdos dei patris et sacrificium patri se ipsum obtulit et hoc fieri in sui commemorationem præcepit, utique ille sacerdos vice Christi vere fungitur, qui id quod Christus fecit imitatur et sacrificium verum et plenum tunc offert in ecclesia deo patri, si sic incipiat offerre secundum quod ipsum Christum videat obtulisse: 1
si in aliquo in ecclesia nutaverit et vacillaverit veritas: 1
sic homo cum deo, dum caro hominis cum spiritu dei.: 1
sicut lavacro aquæ salutaris gehennæ ignis extinguitur, ita eleemosynis adque operationibus iustus delictorum flamma sopitur, et quia semel in baptismo remissa peccatorum datur, adsidua et iugis operatio baptismi instar imitata dei rursus indulgentiam largiatur.: 1
sunt qui ignobilem et degenerem vitam ducunt, qui et fide et actibus et omni conversatione sua perversi sunt. Neque enim possibile est, ad liquidum purgari ecclesiam, dum in terris est, ita ut neque impius in ea quisquam, neque peccator residere videatur, sed sint in ea omnes sancti et beati, et in quibus nulla prorsus peccati macula deprehendatur. Sed sicut dicitur de zizaniis: Ne forte eradicantes zizania simul eradicetis et triticum, ita etiam super its dici potest, in quibus vel dubia vel occulta peccata sunt . . . Eos saltem eiiciamus quos possumus, quorum peccata manifesta sunt. Ubi enim peccatum non est evidens, eiicere de ecclesia neminem possumus.: 1
supergredientes legem humani generis et antequam fiant homines, iam volunt similes esse factori deo et nullam esse differentiam infecti dei et nunc facti hominis.: 1
superunum ædificat ecclesiam, et quamvis apostolis omnibus post resurrectionem suam parem potestatem tribuat, tamen ut unitatem manifestaret, unitatis eiusdem originem ab uno incipientem sua auctoritate disposuit: 1
tam enim scriptura etiam deum adnuntiat Christum, quam etiam ipsum hominem adnuntiat deum, tam hominem descripsit Iesum Christum, quam etiam deum quoque descripsit Christum dominum.: 1
tam ex domini evangelio quam ex apostoli litteris: 1
tertius est spiritus a deo et filio, sicut tertius a radice fructus a frutice, et tertius a fonte rivus a flumine et tertius a sole apex ex radio. Nihil tamen a matrice alienatur a qua proprietates suas ducit. Ita trinitas per consertos et connexos gradus a patre decurrens et monarchiæ nihil obstrepit et οἰκονομίας: 1
ut fratres nostros in mente habeatis orationibus vestris et eis vicem boni operis in sacrificiis et precibus repræsentetis, subdidi nomina singulorum.: 1
ut iure consistat collegium nominis communione substantiæ.: 1
uti virgo esset regeneratio nostra spiritaliter ab omnibus inquinamentis sanctificata per Christum.: 1
veterem legem libertatis hominis manifestavit, quia liberum eum deus fecit ab initio, habentem suam potestatem sicut et suam animam ad utendum sententia dei voluntarie et non coactum a deo . . . posuit in homine potestatem electionis quemadmodum in angelis (et enim angeli rationabiles), ut hi quidem qui obedissent iuste bonum sint possidentes, datum quidem a deo, servatum vero ab ipsis: 1